André is een van de weinige mensen op aarde die heeft ervaren hoe het is om in het heelal te leven en te werken. Als klein jongetje kreeg hij van zijn tante stripboekjes over leven in de ruimte, dat prikkelde zijn fantasie en hij droomde ervan om vanuit de ruimte naar de aarde te kunnen kijken. Met passie vertelt hij op een bijna metafysische toon wat voor gevoelens het bij hem opriep toen hij vanaf 400 km hoogte naar de aarde keek. Die kostbare mooie blauwe wit-geaderde bol in de ruimte. En hij memoreerde de gevoelens van nietigheid als mens in het heelal, maar bleef ook aandringen dat we respectvol moeten omgaan met deze aarde. “Het enige huis in het heelal voor ons mensen, voor zover we weten”. Hij illustreert zijn verhaal met prachtige foto’s van de aarde en van het International Space Station (ISS). Zie ook deze time lapse. “Ruimtevaart is spannend en exotisch, maar je komt ook allerlei verschillende soorten techniek tegen, van communicatie tot raketten en van voedsel tot de medische wetenschappen,” legt Kuipers uit. Welk nut heeft ruimtevaart? In een aantal publicaties gaat NASA in op de toepassingen van het onderzoek dat in het ruimtevaartprogramma gedaan wordt. Op het gebied van gezondheid en medicijnen, transport, veiligheid, consumentenproducten, energie en milieu, informatie technologie, industriële productie. De onderzoeken die door de astronauten in het ISS worden gedaan hebben veel nieuwe technologische toepassingen opgeleverd. De tweede missie van André Kuipers was een lange missie. Zo'n lange missie staat in het teken van wetenschap, technologie en onderwijs. André voerde ruim dertig wetenschappelijke experimenten uit. Daarnaast was hij zelf proefkonijn bij onderzoek naar bijvoorbeeld hoofdpijn en rugpijn in de ruimte, botontkalking en de ontwikkeling van spiermassa. André liet in zijn gastcollege zien welke experimenten hij en zijn twee medeastronauten deden. Bijvoorbeeld het meten van de druk in de oogbol of het meten van de zuurstofopname na inspanning. Ook de onderzoeken voor de missie naar Mars hebben veel toepassingen buiten de ruimtevaart opgeleverd. Een paar voorbeelden: Software en algoritmes ,ontworpen om 3D beelden door de Mars-rover te nemen, worden nu ingezet om 3D streetview opnamen te maken van de hele aarde. Deze toepassing om ruimtelijke versies van de oppervlakte van de aarde te maken, kan zowel door de overheid als door particulieren en bedrijven worden benut. Google maakt er gebruik van voor het programmeren van haar zelfrijdende auto. Veel astronauten lijden, vooral in het begin van hun missie, aan insomnia (slaapstoornis). NASA’s biomedisch research instituut aan de State University van New York heeft onderzoek gedaan naar de relatie tussen het evenwichts- en gehoororgaan en slaap. Onderzoek naar slaapstoornissen van astronauten heeft geresulteerd in de ontwikkeling van een audio app die slaapstoornissen zou kunnen verhelpen. André laat zien dat slapen in de ruimte iets heel anders is dan op aarde: er is geen zwaartekracht en dus kun je niet lekker liggen en je instoppen. Je slaapt staand of op je hoofd, want er is geen onder en boven. NASA deed ook onderzoek naar schokabsorberende systemen nodig bij de lancering van raketten, vooral vlak vóór de lancering, bij het terugtrekken van de armen en de torens die de raket vasthouden. Op basis van deze technologie zijn schokabsorberende systemen ontwikkeld voor gebouwen in aardbevingsgebieden zoals Tokyo en San Francisco. Planten werden meegenomen naar de ruimte om te bestuderen wat het effect van gewichtsloosheid op de groei is. Luchtbehandelingsinstallatie, bedoeld om de ethyleen dat door planten wordt geproduceerd uit de lucht te halen, heeft nu een toepassing gekregen op aarde. De techniek wordt gebruikt om in ziekenhuizen en kantoorgebouwen de lucht vrij te houden van de gevreesde MRSA en E. colli bacteriën. NASA concludeerde in 2015 dat er in bijna 500 gevallen sprake is van transfer van kennis en toepassingen die hun weg vinden naar de maatschappij. Dat er tienduizenden banen worden gecreëerd, even zovele levens gered, miljarden kosten gereduceerd en miljarden opbrengsten gegenereerd. André Kuipers laat er in zijn gastcollege geen twijfel over bestaan dat zijn missies zeer zinvol waren en dat de toekomstige missies dat ook zullen zijn. Waar of onwaar? Het dagblad NRC Next heeft op verzoek van enkele lezers de uitspraak van kamerlid Afke Schaart op waar of onwaar getoetst in haar rubriek Next checkt van 9 juli 2012. De onderzoekers komen tot de volgende conclusie: “Op basis van het beschikbare onderzoek beoordelen wij de bewering van VVD-Kamerlid Afke Schaart dat iedere euro die we in de ruimtevaartsector investeren ons minstens 2,2 euro oplevert als waar”. Het voornemen tot bezuiniging op de bijdrage aan ESA werd ingetrokken. Op dit moment geeft Nederland 136 miljoen euro aan ESA. Terug op aarde Op de vraag van een van de aanwezige kinderen wat hij het meest miste in de ruimte, antwoordde André: “In de ruimte is geen natuur, ik ben terug op aarde eerst met mijn kont in het gras gaan zitten en heb genoten van de geur van vers gras.” En op de vraag wat hij het meest mist terug op aarde, antwoordde hij: “ Het zweven in de ruimte.”

Wetenschap en techniek hebben een grote invloed op het leven van de mens. Dat betekent ook dat het onderwijs een taak heeft om alle leerlingen daar kennis van te laten nemen.